Kurkfabriek

Onderzoek herbestemming monumentale Kurkfabriek.

Het vervallen complex aan de Westmolenstraat, bekend als de voormalige Kurkfabriek* wordt de aanjager voor de gebiedstransformatie van het verder lege Westmolenkwartier in de binnenstad van Schiedam. Vanuit historisch onderzoek en analyse van de monumentale kwaliteiten is een helder concept ontwikkeld; het complex krijgt een herbestemming tot karaktervolle woningen met werkplaatsen en ateliers.

Westmolenkwartier

Na enkele eeuwen (14e – 16e eeuw) braak gelegen te hebben werd het Westmolenkwartier achtereenvolgens het achtergebied van de statige patriciërswoningen aan de havens en daarna een binnenstedelijk terrein voor kleinschalige industrie (19e eeuw). Eind 20ste eeuw en begin 21ste eeuw werden de meeste panden gesloopt. Wat over bleef was de voormalige Kurkenfabriek te midden van een tijdelijke parkeerplaats.

Analyse

De analyse van de gebruikers en de bouwkundige geschiedenis toonden dat het pand uit circa 1750 door de eeuwen heen altijd twee duidelijke functies had: een deel bedoeld voor industrie (werkplaats/pakhuis/fabriek) en het andere deel als luxe woning. Hoewel er door de eeuwen heen veel aanpassing zijn gedaan, zijn kenmerken van deze functies nog altijd terug te vinden in de panden.

Visie

De herbestemming van de monumentale Kurkenfabriek dient volgens ARD als stepping stone bij te dragen aan de verder gebiedsontwikkeling van het gehele Westmolenkwartier. Als aanjager kan het de eerste zet zijn en richting geven aan de verdere ambities van het gebied.
De intrinsieke ruimtelijke kwaliteiten en de historie, tezamen met de toekomstvisies voor de binnenstad, resulteerden in een programma waarbij wonen en werken kan worden gecombineerd in een werkplaats of atelier.
De kenmerkende eigenschappen van de historische bouwdelen worden hierdoor in ere hersteld en benut voor een nieuwe toekomst. De grote diepte van het industriële deel wordt behouden en zichtbaar gemaakt. Ateliers die te koppelen zijn aan alle woningen zorgen voor een levendige plint en refereren naar de oude werkfunctie. De monumentale onderdelen van de woning, zoals de en-suite en hal met grote trap, worden gerestaureerd en vormen de basis van een nieuwe luxewoning met tuin.
Door elke van de 3 ontworpen woningen te koppelen aan één van de bijzondere ruimten in het complex heeft elke woning een eigen karakter gekregen.

In samenwerking met Stadsherstel Maassteden B.V. en Gemeente Schiedam wordt momenteel onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van het plan.

*In de volksmond wordt het complex de Kurkfabriek genoemd. Echter, de correcte naam is Kurkenfabriek. In deze fabriek werden namelijk kurken geproduceerd, gemaakt van kurk dat werd aangeleverd.